آوریل^[۸](۱۹۹۹؛ به نقل از فوکس و همکاران،۲۰۰۷) بیان می‌کند، پاسخ های هیجانی خلاق درجه ها و انواع گوناگونی دارند: در پایین ترین سطح، خلاقیت هیجانی کاربرد مؤثر هیجانات موجود پیشین را شامل می شود، که در یک فرهنگ مورد پذیرش و متداول است. در سطح پیچیده تر بعدی این پاسخ ها مشتمل بر تعدیل و تغییر هیجان استاندارد است. به منظور اینکه نیازهای فرد یا گروه را بهتر تامین کند و در بالاترین سطح شامل شکل گیری و رشد شکل جدیدی از هیجان ‌بر اساس تغییر در باور ها و قواعدی است که ‌بر اساس آن ها هیجان ها شکل می گیرند و استوار می‌شوند.

هویت، یک تصور و بازنمایی ذهنی از خود است و افراد برحسب استفاده از فرآیندهای شناختی و اجتماعی و نظریه­ های خود ساخته برای حل مسایل شخصی و تصمیم ­گیری­ها، در استفاده از سبک­ها با یکدیگر تفاوت دارند. این سبک­ها، راه­های پردازش اطلاعات و مقابله با مشکلات ناشی از بحران هویت است (دوریس^[۹] و همکاران، ۲۰۰۴).

جدیدترین نظریه مربوط به هویت، نظریه سبک­های هویت برزونسکی^[۱۰] است. این دیدگاه بر مفروضه سازندگی مبتنی است، یعنی افراد نقش فعالی را در ساختن تفکر خود نسبت به واقعیتی که در آن زندگی ‌می‌کنند ایفا ‌می‌کنند. در این نظریه به تفاوت­های افراد در استفاده از فرآیندهای تصمیم ­گیری، حل مسئله، مواجهه با مشکلات، درگیری با تکالیف پرداخته شده است (برزونسکی، ۲۰۰۸).

برزونسکی (۲۰۰۳) با بررسی زیربناهای شناختی و اجتماعی وضعیت سبک­های هویت، سه سبک اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم / اجتنابی را فرض نمود این سبک­ها در واقع شیوه ­های شناختی – اجتماعی برای پردازش اطلاعات مرتبط با خود هستند.

سنید و وایت­بورن^[۱۱] (۲۰۰۳)، معتقدند که هویت مانند قطب نما، فرد را در طول زندگی­اش هدایت می­ کند و به او جهت می­دهد و طرحواره شناخت- اجتماعی سازماندهی شده­ای را شکل می­دهد که فرد از طریق آن، تجربیاتش را تعبیر و تفسیر می­ کند و تجربیات نیز بر آن تأثیرگذار است. هویت را مجموعه ­ای از عناصر شخصیت فرد تعریف کرده ­اند که به وی امکان می­دهد تا موضع خود را نسبت به جهان و دیگران مشخص کند (هاشمی، ۱۳۸۵).

لذا با توجه به نقشی که سبک های هویت و هوش هیجانی می ­توانند در زندگی کاری و خانوادگی فرد داشته باشند، این پژوهش به دنبال این است که مشخص کند آیا بین سبک های هویت و هوش هیجانی با رضایت شغلی رابطه وجود دارد؟

اهمیت و ضرورت پژوهش

در سازمان‌هایی که کارکنان رضایت شغلی کافی داشته باشند، مسلماً از جان و دل برای سازمان کار خواهند کرد، تلاش و کوشش آن ها می‌تواند منجر به افزایش بهره وری در بین سازمان و حتی در بین کارکنان گردد. عوامل متعددی بر روی رضایت شغلی کارکنان تاثیر گذار می‌باشد، که تحقیق و تفحص ‌در مورد آن ها می‌تواند بهره وری کارکنان را بالا برد.

یکی از موضوعاتی که درحوزه روابط بین فردی می توان مطرح کرد، هوش هیجانی^[۱۲] است . همدلی با دیگران و استفاده مثبت از هیجان‌ها در تفکر و شناخت، کاربرد مناسب هیجان‌ها در روابط انسانی، درک حالات هیجانی خود و دیگران و خویشتنداری،موضوع هوش هیجانی است که مؤلفه های روانشناختی هستند که می‌توانند بر سلامت جسم و روان و همچنین سلامت فکر فرد تأثیر بسزایی داشته باشند. مایر کارلسو و سالوی^[۱۳] (۱۹۹۹)پیشنهاد می‌کنند که هوش هیجانی به افراد کمک می‌کند که افکار روشنی داشته باشند و این همان چیزی است که منجر به فرآیندهای بینشی و شهودی می‌شود)مایر، کاروسو و سالووی،۲۰۰۴).

ایوسویچ، براکت و مایر^[۱۴] (۲۰۰۷) اضافه می‌کنند که هوش هیجانی یک فرد را توانا می‌کند تا خلق مثبت را افزایش دهد یا حفظ نماید و ‌بنابرین‏ به صورت غیر مستقیم تفکر خلاق را افزایش می‌دهد. پالفای و سالووی(۱۹۹۳) معتقد هستند توانایی‌های هیجانی می‌تواند با خلاقیت مرتبط باشد. هوش هیجانی شخص را قادر می‌سازد از روابط بین خلق و عملکرد آگاه شود و تلاش‌های خود را به سمت فعالیت‌هایی هدایت کند که بهترین وضعیت هیجانی را موجب شود. امروزه تأکید زیادی بر اثرات روان شناختی هیجان می‌شود و این موضوع عموماً پذیرفته شده است که هیجان با سایر ظرفیت‌های شناختی انسان ارتباط تنگاتنگی دارد. گاهی اوقات این هیجان‌ها منجر به افزایش ظرفیت‌های شناختی و گاهی اوقات منجر به کاهش این ظرفیت‌ها می‌شود، به علاوه توافق‌های زیادی وجود دارد که هیجان‌ها منبع اولیه انگیزش هستند، آن ها اعمال انسان را برانگیخته، حفظ و هدایت می‌کنند( به نقل از حدادی کوهسار،۱۳۸۶).

‌در مورد ارتباط هوش هیجانی و سلامت، بسیاری از تحقیقات پیشین نشان می‌دهد که افرادی که از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستند نسبت به افرادی که هوش هیجانی آن ها پایین تر است، به طور معناداری از سلامتی جسمانی و روانی بالاتری ، برخوردار می‌باشند(ولز،۲۰۰۰).

هویت، یکی از مهمترین مسائل و چالش های پیش روی جوامع در حال توسعه در طی فرایند جهانی شدن و جهانی سازی خواهد بود و پرداختن ‌به این مقوله ضرورتی اجتناب ناپذیر می کند، چرا که در صورت کوتاه در این مهم، با به وجود آمدن بحران هویت، شاهد بسیاری از آشفتگی­ها و نابسامانی های بنیان شکن خواهیم بود.

با توجه به اینکه تحقیق ‌در مورد سبک های هویت و هوش هیجانی و ارتباط آن ها با رضایت شغلی، منجر ‌به این خواهد شد که پژوهشگران به نتایجی ‌در مورد نحوه برنامه ریزی برای کارکنان در سازمان و یا حتی گزینش و استخدام افراد دست یابند، که این امر منجر به افزایش بهره وری در سازمان نیز خواهد شد، حائز اهمیت می‌باشد.

اهداف پژوهش

هدف کلی

هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه بین سبک های هویت و هوش هیجانی با رضایت شغلی کارکنان شبکه بهداشت شهرستان پاسارگاد می‌باشد.

اهداف فرعی

1. 1. بررسی رابطه بین سبک های هویت و هوش هیجانی با رضایت شغلی.

1. 1. بررسی رابطه بین سبک های هویت با رضایت شغلی.

1. 1. بررسی رابطه بین ابعاد رضایت شغلی با هوش هیجانی.

1. 1. پیش‌بینی رضایت شغلی از طریق سبک های هویت.

1. پیش‌بینی رضایت شغلی از طریق ابعاد هوش هیجانی.

فرضیه های پژوهش:

۱-بین سبک های هویت و هوش هیجانی با رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد.

۲-بین سبک های هویت با رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد.

۳- بین ابعاد هوش هیجانی با رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد.

۴-سبک های هویت قادرند رضایت شغلی را پیش‌بینی نمایند.

۵- ابعاد هوش هیجانی قادرند رضایت شغلی را پیش‌بینی نمایند.

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها

تعاریف نظری

۱) هوش هیجانی

هوش هیجانی مجموعه ­ای از توانایی‌های غیرشناختی (توانش ها و مهارت ها ) است، که بر توانایی رویارویی موفقیت آمیز با خواسته ها، مقتضیات و فشارهای محیطی تاثیر می‌گذارند(پتن،۲۰۰۰، به نقل از آقایار و شریفی درآمدی،۱۳۸۷).