-
-
-
- مقدمه:
-
-
دیابت از جمله بیماری های متابولیک است که از مشخصه آن ها افزایش مزمن قند خون و اختلال متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین می باشد. این بیماری در نتیجه وجود نقایصی در ترشح انسولین، کارکرد انسولین یا هر دو ایجاد می گردد (آندررولی[۱] و کارپنتز[۲]، ۲۰۰۷). فاکتورهای دخیل در هیپرگلیسمی بسته به اتیولوژی آنها عبارتند از: کاهش ترشح انسولین، کاهش مصرف گلوکز و افزایش تولید گلوکز. در حال حاضر دیابت به عنوان علت اصلی بیماری مرحله انتهایی کلیه[۳]، آمپوتاسیون غیر تروماتیک اندام تحتانی[۴] و کوری بالغین در آمریکا شناخته شده است (احمدی، ۱۳۸۵). دیابت به دو گروه نوع ۱ و نوع ۲ تقسیم می شود. دیابت نوع یک- Aاز تخریب اتوایمن سلول های β پانکراس حاصل می گردد. در نوع یک-B هم سلول های α تخریب می شوند. این بیماران با مکانیسم های ناشناخته ای به کمبود انسولین مبتلا می گردند و مستعد ابتلا به کتوز می باشند (احمدی، ۱۳۸۵).
دیابت نوع ۲ یا دیابت غیروابسته به انسولین[۵] شایع ترین نوع دیابت شیرین است که تقریباً ۹۰ درصد کل افراد دیابتی را شامل می شود. دیابت نوع دوم معمولاً در میانسالی (بیشتر از ۴۰ سالگی) رخ می دهد و مبتلایان به این بیماری جدی از عدم تحمل گلوکز، مجموعه ای از عوامل خطر بیماری های کرونر[۶] مثل پرفشارخونی، چربی بالای خون و چاقی دارند. برخی از عوامل همه گیرشناسی که دیابت نوع دوم در آن ریشه دارد عبارت است از کمبود فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی کم که چاقی نیز در آن مؤثر است. در نتیجه، این افراد پیش از آغاز یک برنامه ی ورزشی به یک آزمایش دقیق نیاز دارند. تقریباً ۹۰% کل افراد دیابتی به دیابت نوع دوم مبتلا هستند که در مقایسه با دیابت نوع اول، در مراحل بعدی زندگی (و نه در جوانی) رخ می دهد. انسولین به اندازه کافی موجود می باشد، ولی مشکل مقاومت در برابر انسولین است. با وجود این، برخی از این مبتلایان ممکن است به انسولین تزریقی یا یک داروی خوراکی نیاز داشته باشند، تا لوزالمعده را برای تولید انسولین بیشتر تحریک کند. درمان اصلی دیابت نوع دوم عبارت است از کنترل غذایی و ورزش تا وزن بدن کاسته شود و به کنترل گلوکز خون کمک کند (گائینی و رجبی، ۱۳۹۰).
دیابت از شایع ترین بیماری های مزمن در جوامع بشری است. تعداد مبتلایان به این بیماری در جهان بالغ بر ۳۰۰ میلیون نفر می باشد که انتظار می رود این تعداد به ۵۰۰ میلیون نفر طی ۳۰ سال آینده برسد (باهندکا[۷]،۲۰۱۲- ۲۰۱۰). با توجه به آمارهای جهانی در زمینه درصد بیماران دیابتی و متغیرهای مؤثر در ابتلای آن به نظر می رسد در کشور ما بیش از ۴ درصد یعنی بالغ بر ۲ میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود داشته باشد (غضنفری و همکاران، ۲۰۰۹). سازمان جهانی بهداشت میزان شیوع دیابت نوع ۲ در ایران را طی سال های ۱۹۹۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ به ترتیب ۵/۵، ۷/۵ و ۷/۶ درصد برآورد کرده است (بروکز[۸] و همکاران ، ۲۰۰۴).
عوارض مزمن بیماری دیابت با مقادیر بالای گلوکز خون ارتباط مستقیم دارد (گومژ[۹] و همکاران، ۲۰۱۰). افزایش قند خون موجب اتصال غیرآنزیمی گلوکز به پروتئین ها در داخل و خارج سلول می شود. افرادی که به مدت طولانی بیماری دیابت قندی دارند، دچار نارسائی کلیوی، آسیب چشمی، نارسایی دستگاه قلب و عروق و نارسایی سیستم عصبی می شوند (چایت[۱۰] و بیرمان[۱۱]، ۱۹۹۴). همچنین دیابت، مخصوصاً دیابت نوع ۲ اغلب با اختلالات متابولیسم لیپید همراه است و افزایش سطوح اسیدهای چرب پلاسما نقش اساسی را در افزایش مقاومت به انسولین ایفا می کنند. به علاوه اسیدهای چرب پلاسما باعث ایجاد دیس لیپیدمی در دیابت به وسیله افزایش سنتز لیپوپروتئین بسیار کم چگال[۱۲] در کبد و پروتئین انتقال دهنده کلسترول و افزایش لیپوپروتئین کم چگال[۱۳] و کاهش لیپوپروتئین پر چگال[۱۴] می شود. این عملکرد آتروژنیک لیپوپروتئین ها (افزایش تری گلیسرید، افزایش لیپوپروتئین کم چگال و کاهش لیپوپروتئین پر چگال) باعث ایجاد آترواسکلروز و افزایش خطر حوادث قلبی- عروقی می شود، که شایع ترین علت مرگ و میر در دیابت نوع ۲ است (استینمتز[۱۵]، ۲۰۰۳).
عدم درمان قطعی بیماری دیابت و عوارض کشنده آن، این بیماری را جزء بیماری های قابل اهمیت دسته بندی نموده است. از طرف دیگر این بیماری یکی از مهمترین عوامل خطر ایجاد کننده بیماری های قلبی- عروقی و شایع ترین علت قطع اندام، نابینایی و نارسایی مزمن کلیوی است. تمام این موارد کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به دیابت را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد(مسعود علوی و همکاران، ۱۳۸۳). ۳۰ درصد افرادی که هر سال به جمع بیماران تحت درمان با دیالیز اضافه میشوند، دیابتی هستند. دیابت سومین علت مرگ ناشی از بیماری است که عمدتاً به دلیل شیوع بیشتر بیماری عروق کرونر در میان دیابتیها میباشد (کیرک[۱۶]، ۲۰۰۱).
درمان تغذیه ای- طبی[۱۷] واژه ای است که جهت توصیف هماهنگی بهینه در میزان کالری دریافتی بیمار با دیگر جنبه های درمانی دیابت (ورزش، کاهش وزن و انسولین) به کار می رود. در درمان تغذیه ای- طبی جدید به جای توجه انحصاری به کاهش وزن بیمار، تصحیح سایر فاکتورها نظیر هیپرلپیدمی و فشار خون بالای بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز مد نظر قرار می گیرند (احمدی، ۱۳۸۵). سال های طولانی است که ورزش به همراه رژیم غذایی و درمان دارویی به عنوان ۳ رکن اساسی در درمان و بهبود دیابت نوع ۲ شناخته شده است (موراتو[۱۸]، ۲۰۰۶). در صورتی که رژیم غذایی و ورزش در کنترل غلظت گلوکز خون ناموفق باشند، تجویز داروهای ضد دیابتی خوراکی ممکن است ضرورت یابد. در بعضی از بیماران، انسولین به تنهایی یا همراه داروهای خوراکی مورد استفاده قرار میگیرد. بعضی از بیماران به استفاده مداوم از انسولین و عدهای دیگر به استفاده موقت از آن تنها در دوره های حاد مثل جراحی یا نا خوشی نیاز پیدا می کنند (ماریون، ۱۹۹۱).
مطالعات زیادی در زمینه تأثیر ورزش بر درمان و بهبود عوارض جانبی بیماری دیابت صورت گرفته و شواهد نشان داده اند که فعالیت بدنی و ورزش در کنار درمان دارویی می تواند به بهبود بیماران و کاهش عوارض دیابت کمک کند.
۱-۲٫ بیان مسأله:
هزینه های مربوط به دیابت اعم از هزینه های مستقیم و مراقبتهای طبی و هزینه های غیر مستقیم مربوط به معلولیتها و مرگ زود هنگام، حدود ۹۹ میلیارد دلار در سال تخمین زده می شود (درویش پورکاخکی، ۱۳۸۳).
تحقیقات نشان داده است که کاهش در فعالیت فیزیکی، موجب اختلالات متابولیکی می گردد که یک عامل شتاب دهنده در ایجاد و تشدید بیماری دیابت است (ایزاکس[۱۹] و همکاران، ۲۰۰۷). لذا تمرینات منظم و افزایش سطح فعالیت فیزیکی می تواند باعث کاهش شیوع سندرم های متابولیکی و کنترل آنها گردد (گوردون[۲۰] و همکاران، ۲۰۰۹).
امروزه متخصصان عقیده دارند که رژیم غذایی و داروها به تنهایی در درمان و کنترل قند و متابولیسم چربی های خون بیماران دیابتی کافی نیستند بلکه انجام فعالیت های بدنی و ورزشی نیز باید به برنامه روزانه این دسته از افراد اضافه شود (هزاوه ای و ترکمان، ۲۰۰۲).
مستندات قابل توجهی وجود دارند که نشان می دهند فعالیت های هوازی قادرند پاسخ دهی به انسولین را در افراد عادی و افراد با تحمل گلوکز مختل افزایش دهند (دنگل[۲۱] و رینولدز[۲۲]، ۲۰۰۴- کریکتس[۲۳] و همکاران، ۲۰۰۴- رز[۲۴]، ۲۰۰۳- فوسکا[۲۵]، ۲۰۰۴).
فعالیت های حرکتی و ورزشی با افزایش مصرف قند کلی بدن توسط سلول های عضلانی و همچنین فعال تر کردن سوخت و ساز چربی ها، سبب کاهش غلظت گلوکز و بهبود چربی های خون می شوند (ملاندر[۲۶]، ۱۹۹۸- گالبو[۲۷]، ۱۹۹۸).
بر طبق مطالعات آینده نگر در انگلستان درباره ی دیابت، افزایش فشار خون سیستول، چربی های خون و قند خون به طور خیلی قوی وابسته به بیماری کرونر سرخرگ قلب می باشد (اسیتوپا، ۱۹۹۶). یکی از عوارض اصلی دیابت آترواسکلروز می باشد که نسبت به غیر دیابتی ها شدیدتر و شایع تر است. مرگ و میر ناشی از آترواسکلروز در دیابتی ها دو تا سه برابر غیر دیابتی ها است و طول زندگی را پنج تا هفت سال کاهش می دهد )برنامه ملی آموزش درباره کلسترول[۲۸]، ۱۹۸۳). طبق مطالعات انجام شده اختلال چربی های خون (دیس لپیدمی) از جمله تری گلسیرید و بخصوص کلسترول از عوامل خطر جهت ایجاد آترواسکلروز می باشد. طبق شواهد موجود در افراد دیابتیک، سطح کلسترول و تری گلسیرید نسبت به افراد غیر دیابتی بالاتر است (انجمن دیابت آمریکا، ۱۹۹۵). سال های طولانی است که ورزش به همراه رژیم غذایی و درمان دارویی به عنوان ۳ رکن اساسی در درمان و بهبود دیابت نوع ۲ شناخته شده است. بی هزینه بودن ورزش و نداشتن عوارض درمان دارویی موجب شده که تحرک بدنی و انجام کامل فعالیت های روزانه، بیشتر در معرض توجه قرار بگیرد (موراتو ، ۲۰۰۶). ورزش می تواند در کاهش تری آسیل گلیسرول پلاسما و بهبود عملکرد قلب مؤثر باشد (پائولسون[۲۹] و همکاران، ۱۹۹۲). ورزش می تواند از ابتلا به عوارض درازمدت دیابت جلوگیری کند. لذا ورزش کردن به عنوان یکی از روش های درمانی در بیماران مبتلا به دیابت، توصیه شده است (مارتینوس[۳۰] و همکاران ، ۲۰۰۶). ورزش باعث کاهش قند خون و کاهش عوامل خطر قلبی- عروقی می شود. همچنین در بهبود کارآیی انسولین نقش مهمی دارد و با افزایش برداشت گلوکز توسط عضلات و بهبود عملکرد انسولین، سطح قند خون را پایین میآورد. بهعلاوه جریان خون و تون عضلات را نیز بهبود میبخشد (لدبتر[۳۱] و فیپس[۳۲]، ۲۰۰۷). کاهش در غلظت انسولین پلاسما و بهبود در عمل انسولین ممکن است اثرات مطلوبی بر بیماری عروق کرونر داشته باشد (یانگ[۳۳]، ۱۹۹۳).
ورزش های هوازی فعالیت هایی هستند که گروه بزرگی از عضلات را با شدت کم تا متوسط و به گونه ای مستمر در فاصله ی زمانی انجام آنها، به کار می گیرند. دویدن آرام، دوچرخه سواری و شنا نمونه هایی از این گونه ورزش ها هستند. انجام فعالیت های هوازی علاوه بر کمک به کنترل وزن در کم کردن فشار خون، بهبود پروفایل لیپوپروتئین و آمادگی قلبی عروقی و تنفسی مؤثرهستند (زینمان[۳۴] و همکاران، ۲۰۰۴). اگر چه بیشتر پژوهش های انجام شده به بررسی تأثیر تمرین های استقامتی بر این بیماری پرداخته اند، اطلاعات اندکی در مورد تأثیر تمرین های قدرتی بر این بیماران وجود دارد (کوزا[۳۵] و همکاران ، ۲۰۰۵). بر اساس آن مطالعه ها تأثیر تمرین های قدرتی بر کنترل قند خون متناقض گزارش شده است: مثلاً در یک پژوهش نشان داده شده است که دو ماه تمرین قدرتی تأثیری بر متابولیسم گلوکز ندارد (دانستن[۳۶] و همکاران ، ۱۹۹۸)، ولی در گزارشی دیگر مشاهده می شود که ۵ ماه تمرین قدرتی تأثیر اندکی در بهبود میزان هموگلوبین گلیکوزیله در گروه تجربی دارد (هانکولا[۳۷] و همکاران، ۱۹۹۷) و اریکسون و همکاران نشان دادند که ۸ بیماری که به مدت ۳ ماه در تمرین های قدرتی پیشرونده شرکت کرده اند بهبود معنی داری در میزان هموگلوبین گلیکوزیله داشته اند ولی تغییر معنی داری در سطح لیپیدها مشاهده نشد (اریکسون[۳۸] و همکاران، ۱۹۹۷). هم چنین، مطالعه ی دانستن و همکاران در سال ۲۰۰۲ نیز نشان داد که سطح لیپیدهای سرم و لیپوپروتئین بدون تغییر باقی ماندند (دانستن و همکاران، ۲۰۰۲). طبق نتایج مطالعات کوزا و همکاران ، چهار ماه تمرین های قدرتی پیشرونده تغییر معنی داری را در سطح هموگلوبین گلیکوزیله، قند خون، مقاومت انسولین، کلسترول کل، تری گلیسرید ، لیپوپروتئین کم چگال و لیپوپروتئین پرچگال داشته است (کوزا و همکاران، ۲۰۰۵). بیماران دیابتی می توانند از تمرینات ورزشی جهت کنترل بهتر گلوکز خون، پروفایل چربی، وزن و فشارخون خود استفاده کنند. انواع مختلف تمرینات ورزشی از جمله تمرینات هوازی، مقاومتی و کششی می تواند برای آنان تجویز شود (استقامتی و همکاران، ۲۰۰۸).
مطالعات انجام شده در زمینه تأثیر تمرینات ورزشی بر کنترل قند خون بیشتر در ارتباط با ورزش های هوازی می باشد و از طرفی پژوهش های اندکی در رابطه با تأثیر ورزش و هم چنین تمرینات قدرتی بر کنترل قند خون انجام گرفته (حسنوند و همکاران، ۱۳۹۰) است. با توجه به مسایل گفته شده و هم چنین تنوع برنامه ها و سیستم های تمرینات قدرتی در این تحقیق، محقق در پی پاسخ به این سوالات است:
-
- آیا یک دوره تمرین هشت هفته ای قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ تاثیر دارد؟
-
- آیا یک دوره تمرین هشت هفته ای هوازی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ تاثیر دارد؟
-
و آیا بین اثر هشت هفته تمرین قدرتی و تمرین هوازی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲اختلافی وجود دارد؟
-
- ضرورت و اهمیت تحقیق:
-
امروزه روند شیوع بیماری دیابت اهمیت این بیماری را به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی مورد توجه قرار داده است (نوایی و همکاران،۱۹۹۳). سالیانه بیش از ۲۵۰ هزار نفر از مشکلات ناشی از بیماری دیابت می میرند و دو برابر این تعداد نیز در خطر بروز حملات قلبی و سکته قرار دارند، به طوری که هم اکنون در کشورهای پیشرفته به ازای هر بیمار شناخته شده حداقل یک بیمار ناشناخته وجود دارد، در حالی که در کشورهای درحال توسعه موقعیت کاملاً متفاوت بوده و به ازای هر بیمار شناخته شده ممکن است تا ۴ مورد شناخته نشده دیگر وجود داشته باشد (قدوسی و همکاران، ۲۰۰۵). طبق بررسی های به عمل آمده، ایران از جمله کشورهایی است که به میزان زیاد در معرض افزایش خطر ابتلا به دیابت قرار دارد (لاریجانی، ۱۳۸۴). هر چند دیابت نوع ۲ بیشتر افراد بالا ی ۳۰ سال را درگیرمی کند، ولی بروز آن در کودکان و نوجوانان رو به افزایش است که احتمالاً دلیل آن افزایش چاقی در این رده سنی به دنبال دریافت کالری اضافی و مصرف بسیار کم انرژی است (وریتی[۳۹]، ۲۰۰۶).
مسایل یاد شده ضرورت تأمین امکانات درمانی مناسب در زمینه کنترل هر چه مطلوب تر بیماری دیابت را تأیید می نماید. امروزه اکثر صاحب نظران اصول اساسی درمان دیابت را به صورت استفاده از رژیم غذایی، فعالیت جسمانی و دارو می دانند، به گونه ای که فعالیت جسمانی منظم نقش کلیدی در مدیریت دیابت نوع ۲ خصوصاً کنترل گلیسمیک و اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی و افزایش حساسیت به انسو لین، کاهش چربی بدن و کاهش فشار خون دارد، فعا لیت جسمانی منظم کاهش معنی دار هموگلوبین گلیکوزیله و کاهش هایپرلیپیدمی و عوامل خطر بیماری قلبی و نیز مزایای روانشناختی را برای بیمار به همراه دارد (محمد زاده و همکاران، ۲۰۰۸).
هرچند بسیاری از نویسندگان، عوارض خطرناک این بیمار ی را گزارش کرده اند، ولی دیابت با حفظ مقادیر قند خون ، قابل کنترل است (نیبرگ[۴۰] و همکاران، ۱۹۸۷- پان[۴۱] و همکاران، ۱۹۸۶). گلیکوزیله شدن پروتئین نیز در این روند، دارای تأثیر در کنترل متابولیکی و در بیماری زایی (پاتوژنز ) عوارض دیابت است و در حقیقت این فرایند، نقش مهمی در رویدادهای منجر به ایجاد آسیب های میکروسکوپی یا ماکروسکوپی عروق دارد (وینسی[۴۲] و همکاران، ۱۹۹۰). ارزیابی کنترل بیماری دیابت را می توان به روش های اندازه گیری قند خون ناشتا هموگلوبین گلیکوزیله و فروکتوزآمین انجام داد (سریداما[۴۳] و همکاران، ۱۹۹۰).
اگر چه فعالیت جسمانی یک درمان توصیه شده در دیابت است، با این حال این بیماران از فعالیت اندکی در این زمینه برخوردار هستند. محققان برآورد نمود ه اند که ۳۷ تا ۶۰ درصد از بیماران دیابتی فعالیت جسمانی اندکی دارند یا به میزانی که کارکنان مراقبت های سلامت به آنان تو صیه نموده اند عمل نمی کنند (گیلبرت[۴۴]، ۲۰۰۳- وود[۴۵]، ۲۰۰۲). مجموعاً تخمین زده می شود که فقدان فعالیت جسمانی ۱۰ الی ۱۶ درصد از علل هر یک از بیماری های دیابت و حدود ۲۲ درصد از علت بیماری ایسکمیک قلب را باعث می گردد (کاستانزو[۴۶] و همکاران، ۲۰۰۶). مطالعات در شهر تهران نشان می دهد که بیش از ٨٠ درصد از مردان و ٨۵ درصد از زنان هیچ گونه فعالیت بدنی در خارج از محیط کار یا منزل حتی به صورت قدم زدن را ندارند (شکراوی و همکاران، ۲۰۰۹). همچنین بررسی وضعیت فعالیت جسمانی افراد بالای ٢۵ سال در جمعیت شهری قزوین نشان می دهد که ۴۵ درصد از مردان و ۵٧ درصد از زنان در طول هفته فعالیت جسمانی مناسب از جمله پیاده روی ندارند (ملک فضلی، ۱۹۹۹). به وضوح معلوم شده است که شیوع روزافزون چاقی و سبک زندگی بی تحرک نیز از عوامل مهم در بروز این بیماری هستند. دیابت نوع ۲ با اختلال و نارسایی ارگان های مختلف بویژه قلب و عروق خونی محیطی همراه است. هر چند دیابت نوع ۲ خطر عوارض میکروواسکولار نظیر رتیووپاتی و نفروپاتی را افزایش می دهد، غالب بیماران در اثر عوارض ماکروواسکولار از جمله بیماری عروق کرونر و سکته مغزی می میرندو خطر بروز این عوارض ۴۰۰-۲۰۰% می باشد (استوارت[۴۷]، ۲۰۰۴). از آنجایی که استفاده از داروهای مختلف، همواره با عوارض جانبی همراه است و امروزه تلاش ها بیشتر در جهت پیشگیری از بیماری ها است و نیز با توجه به مطالعات متفاوتی که در زمینه تأثیر برنامه های تمرینی درمانی مختلف بر شاخص های خون، مقاومت به انسولین، کاهش مصرف دارو و نیز بهبود وضعیت روانی انجام شده است، به نظر می رسد شرکت نمودن در یک برنامه منظم و مدون ورزشی بتواند سهم عمده ای در کاهش عوارض دیابت، کاهش میزان مصرف دارو، بهبود سلامت روانی بیماران داشته باشد (شوندی و همکاران، ۱۳۸۹).
چندین مطالعه نشان داده اند که کاهش آمادگی جسمانی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد و افزایش فعالیت بدنی باعث جلوگیری موثر از بروز دیابت می شود (هلمریچ[۴۸] و همکاران، ۱۹۹۹ و۱۹۹۴). وی و همکاران در تحقیقی تحت عنوان رابطه بین آمادگی هوازی و فعالیت بدنی پایین با میزان مرگ ومیر مبتلایان به دیابت نوع ۲ که بر روی مردان انجام شد به این نتیجه رسیدند که کاهش آمادگی هوازی و فعالیت بدنی ارتباط مثبت و معناداری با میزان مرگ و میر افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد (وی[۴۹] و همکاران، ۲۰۰۵).
هموگلوبین گلیکوزیله[۵۰] یک شاخص مهم کنترل دراز مدت قند خون در طی ۳-۲ ماه اخیر می باشد (لاریجانی و همکاران، ۲۰۰۵ و پروکوپیو[۵۱]، ۲۰۰۶). همچنین هموگلوبین گلیکوزیله یک عامل خطر مستقل برای بیماری عروق کرونر قلب و سکته مغزی در افراد با یا بدون ابتلا به دیابت می باشد (لاریجانی و همکاران ، ۲۰۰۵- ویندل[۵۲]، ۲۰۰۹- استقامتی، ۲۰۰۶). و ورزش منظم می تواند میزان هموگلوبین گلیکوزیله را کاهش دهد (وریتی[۵۳]، ۲۰۰۶).
بیشتر مطالعات به اثر مثبت تمرین بدنی بر سلامت عمومی و دیابت نوع ۲ اشاره داردند. ولی شکاف های عمیق در تعامل دیابت نوع ۲ و تمرین بدنی وجود دارد. این شکاف ها به شناسایی نوع برنامه تمرینات متنوع ورزشی که آزمودنی ها به آن پایبند خواهندبود، برمی گردد (ویکرز[۵۴] و همکاران، ۲۰۰۶).
با وجود ارزش های شناخته شده تمرینات ورزشی هوازی، محدودیت هایی در انجام آنها وجود دارد. برخی افراد این تمرینات را یکنواخت و خسته کننده می دانند (سیگال[۵۵] و همکاران، ۲۰۰۴).
با توجه به مسائل گفته شده و تأثیر ورزش بر درمان دیابت ضروری به نظر میرسد تحقیقی در این زمینه و با بهره گرفتن از شاخص های مختلف پایش قند خون به علت اهمیت قند خون در ایجاد عوارض میکرو و ماکروواسکولار و همچنین بررسی پروفایل لیپیدی به علت اهمیت سطوح لیپوپروتئینها در ایجاد عوارض قلبی بیماران دیابتی که از عوارض جدی بیماری دیابت می باشد، صورت گیرد. علاوه بر این یافتن روش های تمرینی مناسب خصوصاً در تمرینات قدرتی، که دارای تنوع فراوان و سیستم های تمرینی مختلف با اهداف متفاوت هستند و تحقیقات محدودی در این زمینه انجام گرفته است. همچنین در اکثر تحقیقات از افراد سالمند استفاده شده است، به همین منظور در این تحقیق از یک گروه خاص از بیماران که در این تحقیق از مردان غیرورزشکار دیابتی نوع ۲ که دارای سطح بیماری و سن همگن تری هستند استفاده شد.
۱-۴٫ اهداف تحقیق
۱-۴-۱٫ هدف کلی :
مقایسه اثر هشت هفته تمرینات هوازی و قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ شهر اهواز
۱-۴-۲٫ اهداف اختصاصی :
۱-۴-۲-۱٫ بررسی اثر هشت هفته تمرین هوازی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲٫
۱-۴-۲-۲٫ بررسی اثر هشت هفته تمرین قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲٫
۱-۴-۲-۳٫ مقایسه اثر هشت هفته تمرین هوازی و قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲٫
۱-۵٫ فرضیه های تحقیق:
۱-۵-۱٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح قند خون ناشتای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح قند خون ناشتای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۳٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح قند خون ناشتا در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۴٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح هموگلوبین گلیکوزیله مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۵٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح هموگلوبین گلیکوزیله مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۶٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح هموگلوبین گلیکوزیله در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۷٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح فروکتوزآمین مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۸٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح فروکتوزآمین مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۹٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح فروکتوزآمین در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۰٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح تری گلیسرید پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۱٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح تری گلیسرید پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۲٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح تری گلیسرید پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۳٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح کلسترول تام پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۴٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح کلسترول تام پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۵٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح کلسترول تام پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۶٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح لیپوپروتئین پر چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۷٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح لیپوپروتئین پر چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۸٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح لیپوپروتئین پر چگال پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۹٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح لیپوپروتئین کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۰٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح لیپوپروتئین کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۱٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح لیپوپروتئین کم چگال پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۲۲٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح لیپوپروتئین بسیار کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۳٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح لیپوپروتئین بسیار کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۴٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح لیپوپروتئین بسیار کم چگال پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۶٫ محدودیت های تحقیق
۱-۶-۱٫ محدودیت های غیر قابل کنترل
۱-۶-۱-۱٫ تفاوت های فردی واحدهای مورد پژوهش در انجام تمرینات ورزشی موثر بود که از کنترل محقق خارج بود.
