فعالیت بالای این سیستم به وسیله تمایلات رفتاری ترس و انفعال و نیز درونگرایی، افسردگی و اضطراب مشخص می­ شود.

سیستم جنگ و گریز و بهت^[۱۴]

سیستم جنگ و گریز و بهت، رفتار را در حضور محرک فوری تهدید کننده تنظیم می­ کند و باعث رفتار جنگ یا گریز می­ شود.

در پژوهش حاضر با توجه به اهداف پژوهش تنها دو سیستم فعال­ساز رفتاری و بازداری رفتاری مدنظر قرار گرفت.

۱-۸ تعریف عملیاتی متغیر ها

۱-۸-۱ نشانگان اعتیاد به اینترنت به وسیله پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (۱۹۹۸) ارزیابی می­ شود. ماده های این آزمون بر اساس ملاک‎های (DSM-IV-TR) طراحی شده و نمره ­های به دست آمده هر فرد را در یکی از سه گروه، کاربر عادی، کاربر با اعتیاد خفیف و کاربر با اعتیاد شدید که استفاده بیش از حد وی را وابسته کرده و نیاز به درمان دارد طبقه ­بندی می­ کند.

۱-۸-۲ ابرازگری هیجانی از طریق پرسشنامه ابرازگری هیجانی کینگ و امونز^[۱۵] (۱۹۹۰) و در سه مؤلفه‌ شامل ابراز هیجان مثبت، ابراز هیجان منفی، ابراز صمیمیت ارزیابی می­ شود.

۱-۸-۳ کنترل هیجانی از طریق پرسشنامه کنترل هیجانی راجرز و نشوور^[۱۶] (۱۹۸۷) و در چهار مؤلفه‌ شامل بازداری هیجانی، نشخوار، کنترل پرخاشگری، کنترل خوش خیم ارزیابی می­ شود.

۱-۸-۴ سیستم­های مغزی رفتاری از طریق پرسشنامه BIS/BAS کارور و وایت^[۱۷](۱۹۹۴) سنجیده شد.

فصل دوم

مروری بر مطالعات انجام‌شده

الف:پیشینه نظری

۲-۱ مبانی کلی اعتیاد به اینترنت (تعریف، شیوع، عوامل مؤثر )

تحقیقات علمی بسیاری، درباره تأثیر تکنولوژی های جدید بر سلامت روانی وچگونگی ایجاد علائم اختلال یا ‌پریشانی‌های روانی انجام گرفته است (امیدوار و صارمی، ۱۳۸۱).

اینترنت قبل از آن که در دسترس عموم قرار گیرد بیشتر به عنوان وسیله‌ای برای مکاتبات محرمانه برای دستیابی به روابط مطرح بود. سپس به صورت وسیعی رشدکرد و تبدیل به وسیله‌ای ضروری در زندگی ما گردید. (برانی^[۱۸] و همکاران، ۲۰۰۹)

با وجود آن که نمی توان، از نظر دور داشت که استفاده از اینترنت در دنیای امروز یک ضرورت است، اما، این ابزار می‌تواند، علاوه بر به کارگیری درست و بجا به صورت نادرست و نا بجا مورد استفاده قرار بگیرد و شرایطی را فراهم آورد، که ترک آن مشکلاتی را برای کاربر به وجود آورد. اعتیاد اینترنتی یک اعتیاد رفتاری یا غیرشیمیایی است که تعامل انسان-‌ ماشین را در بر می‌گیرد، که مزمن، فراگیر و عود کننده است (ویدیانتو و گریفتس، ۲۰۰۶).

امروزه اعتیاد به اینترنت یک اختلال روا نشناختی در علم روانشناسی و پزشکی مطرح شده است به طوری که متخصصان بالینی مواردی از این اختلال را در ‌کلینیک‌های خود گزارش می‌کنند و این اختلال، به عنوان شکل جدیدی از اعتیاد در سال‌های اخیر توجه پژوهشگران را در حوزه روان شناسی، روان پزشکی، جامعه شناسی و حوزه های علمی دیگر به خود جلب ‌کرده‌است. اعتیاد به اینترنت مشکلی است که در جوامع و فرهنگ های مختلف به چشم می‌خورد در جامعه امروز ما استفاده از فضای مجازی در میان همه ‌گروه‌های اجتماعی اعم از زن و مرد و پیر وجوان، با سواد و بی سواد از جذابیت خاصی برخوردار است به گونه‌ای که استفاده از این تکنولوژی امری اجتناب ناپذیر گردیده و زندگی را برای کسانی که به آن خو گرفته‌اند دشوار می‌سازد. (عبداللهیان، ۱۳۸۴)

شیوع این مسئله باعث شده است که شناسایی علل، پیامدها و عوارض آن توسط محققان و متخصصان، پیگیری و مورد پژوهش قرار گیرد. (وانگ^[۱۹]، ۲۰۰۱)

متاسفانه مبتلایان ایرانی کمتر حاضرند به مشکل خود اعتراف کنند و محرک اصلی آن ها برای مراجعه به متخصصین عمدتاًٌ بحران‌هایی است که در مسایل خانوادگی، تحصیلی و شغلی آن ها رخ می‌دهد و دانش آموزان و دانشجویان از مهم ترین اقشار آسیب پذیر نسبت به اعتیاد اینترنتی هستند(امیدوارو همکاران، ۱۳۸۱).

بى شک، رشد روزافزون اینترنت فواید و اهمیت غیر قابل انکارى دارد، چندان که در دوران حاضر، نقش محورى اینترنت چنان اساسى است که بدون آن امکان برنامه ریزى، توسعه و بهره ورى در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعى، اقتصادى و علمى درجهان آینده امکان پذیر نخواهد بود. با وجود این، نباید از پیامدهای ناگوار و مخرب آن به ویژه در زمینه‌های اجتماعى و فرهنگی غافل ماند. از جمله آسیب های اجتماعی عصر حاضر پدیده شوم اعتیاد اینترنتی می‌باشد که باید مواظب بود جوانان در عین اشتیاق و علاقه مندی به استفاده از اینترنت دچار آن نشوند که این مهم با آموزش‌های لازم از طریق سازمان های ذی صلاح باید صورت پذیرد. آگاه نمودن والدین وخانواده ها نیز از جمله راهکارهایی است که اغلب خانواده ها بر کار جوانان خود در استفاده از اینترنت دارا نیستند که باید از طریق سازمان های تبلیغاتی همچون رسانه های گروهی صورت گیرد.(آقابابایی و همکاران،۱۳۸۶)

به نظر‌می‌رسد اینترنت هر روز قسمت بیشتری از زندگی روزانه مردم را اشغال می کند. در سال ها ی اخیرگزارشهایی مبنی بر اعتیاد کاربران به اینترنت داده می شود . برای بسیاری از مردم مفهوم و تعریف اینترنت قابل قبول نیست و اعتیاد را وابستگی به داروها و الکل می‌دانند. به تدریج اعتقادات ‌در مورد رفتارهایی که به طور بالقوه اعتیاد آورند ، رشد می کند که شامل استفاده از سایت های اینترنت ، بازی ها ی کامپیوتری و تلفنهای همراه می‌باشد و به عنوان اعتیاد ارتباطی شناخته می شود ریشه این عمل فرار از مشکلات شخصی است .متنوع بودن قسمت های مختلف اینترنت ، فرصتی برای فرار از مشکلات عاطفی مانند افسردگی ، استرس ،اضطراب، مشکلات ارتباط با دیگران فراهم می آورد ( ویزشفر ، ۱۳۸۴)

شیوع

شیوع اعتیاد اینترنتی معلوم نیست، زیرا از پرسش نامه ها، ملاک ها و آستانه‌های مختلفی استفاده شده است ، اما به نظر می‌رسد که در کشورهای اسیایی و در نوجوانان پسر ۱۲ تا ۲۰ ساله از همه بالاتر است. شیوع نقطه‌ای در نوجوانان ۱۵ تا ۱۹ ساله در یک تحقیق آسیایی با بهره گرفتن از آستانه پنج ملاک، ۴/۸ درصد در پسرها و ۵/۴ درصد دردخترها بود. (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۵، سید محمدی، ۱۳۹۳)

محققان بر این باورند که امروزه موضوع شیوع اعتیاد به اینترنت در جوانان، می‌تواند به منزله بحرانی جدی در زندگی فردی و اجتماعی آنان مورد بحث قرار گیرد( علوی و اسلامی ۲۰۱۰).

در ایران آمار کاربران اینترنت افزایش روز افزون داشته است ، به طوری که برپایه گزارش وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات ، تنها در چند سال اخیر شمار کاربران اینترنت در کشور بیست و پنج برابر شده است (علوی و همکاران ،۱۳۸۹)

معمولا کاربران وابسته ۴۰ تا۸۰ ساعت از اینترنت استفاده می‌کنند حتی در مواردی وجود دارد که یک جلسه ۲۰ ساعت طول می کشد. در برخی زمینه یابی‌های مشخص ۵۳ درصد افراد وابسته به اینترنت در اثر استفاده افراطی از اینترنت روابط نامزدی و والدین و دوستی شان مختل شده و به مرور زمان به جای ‌ارتباط با افراد زندگی واقعی شان به اوقات تنهایی در جلوی کامپیوتر افزوده اند(یانگ، ۱۹۹۹ )