مفهوم جرایم بهداشتی
بهداشت در لغت به معنای نگاه داشتن تندرستی، حفظ صحت و وسیله های نگهداری سلامت آمده است.
معنای اصطلاحی بهداشت نیز از معنای لغوی دور نیفتاده است چنانکه پاره ای از نویسندگان بهداشت را به معنای نگهداری و اعتلای سلامت، پیشگیری از بیماری و افزایش قدرت جسمی، روحی و اجتماعی افرادی که به علت بیماری ناتوان شدهاند دانسته اند.
در اساسنامه سازمان جهانی بهداشت، تندرستی این گونه تعریف شده است: «تندرستی یک حالت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی است و نه تنها نبود بیماری یا ناتوانی.
با توجه به این تعریف بهداشت را به طور مختصر میتوان به معنای تأمین ، حفظ و ارتقاء تندرستی دانست.
در قوانین و مقررات تجاری تعریف صریحی از بهداشت به چشم نمیخورد تنها در آیین نامه بهداشت محیط مصوب 24/4/71 هیأت وزیران این تعریف برای بهداشت محیط ارائه شده است.
«بهداشت محیط عبارت است از کنترل عواملی از محیط زندگی که به گونه ای روی سلامت جسمی، روانی و اجتماعی انسان تأثیر میگذارند.» بند دوم از ماده یک « قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» نیز به برخی از ابعاد بهداشت اشاره کرده است؛
ماده1- وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عبارتند از:
تأمین بهداشت عمومیو ارتقاء سطح آن از طریق اجرای برنامه های بهداشتی مخصوصاً در زمینه بهداشت محیط و کنترل و نظارت بهداشتی بر سموم و مواد شیمیایی مبارزه با بیماری ها، بهداشت خانواده و مدارس، آموزش بهداشت عمومی، بهداشت کار و شاغلین با تأکید بر اولویت مراقبت های بهداشتی اولیه به ویژه بهداشت مادران و کودکان با همکاری و هماهنگی دستگاه های ذیربط.»
با توجه به این تعریف بهداشت را در معنای وسیع خود به معنای کنترل کلیه عواملی میدانیم که تندرستی انسان را در ابعاد جسمیو روانی و اجتماعی مورد تهدید قرار میدهند. این عوامل ممکن است مربوط به محیط زندگی انسان یا مربوط به زندگی فردی وی باشد و یا به تهیه و تولید و توزیع مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی ارتباط داشته باشد و بر اساس این تعریف، منظور از جرایم بهداشتی کلیه جرایمیاست که در روند کنترل این عوامل ایجاد اختلال می کند، به عبارت دیگر بهداشت فردی یا عمومی را در جامعه مورد تهدید قرار میدهد.
دهخدا. علی اکبر، لغت نامه 1377،، ، چاپ دوم: تهران، دانشگاه تهران، ج 4 ص 5110.
صادقی حسن آبادی، علی، 1375، کلیات بهداشت عمومی،چاپ هشتم: ص 39شیراز، دانشگاه علوم پزشکی،
آجرلو. غلامرضا 1376.مجموعه کامل قوانین ومقررات بهداشتی،درمانی وآموزشی، ، ص380.چاپ اول: تهران، حیان، ،
اصفهانی ، محمد مهدی، «بازنگری در مفاهیم سلامت، بیماری، بهداشت، درمان و شفا با الهام از معارف اسلامی»، مجموعه مقالات سمینار دیدگاه های اسلام در پزشکی، ، ص 112.چاپ اول: دبیرخانه دائمیسمینار،
آجرلو غلامرضا ، مجموعه کامل قوانین و مقررات بهداشتی، درمانی و آموزشی ص 267.، پیشین،