-سودآوری
سودآوری نشان دهنده عملکرد کلی سازمان و مدیریت آن میباشد.برای سنجش سودآوری سازمان از نسبتهای مختلفی استفاده میشود.در اینجا معیار سنجش سودآوری بازده داراییها میباشد.در واقع بازده داراییها نشانگرمیزان کارکردشرکت بر اساس داراییها میباشد.این نسبت نیز توسط سازمانبورس اوراق بهادار ارائه شده است.در مواردی که این داده ارائه نشده است با بهره گرفتن از داده های صورتهای سود و زیان شرکتها و ترازنامه این نسبت محاسبهشده است.
-اندازه
اندازه شرکت بزرگی سازمان را نشان میدهد .معیارهای مختلفی برای اندازه سازمان تعریف شده است.از تعاریف ذکر شده برای اندازه میتوان به فروش،لگاریتم فروش ،ارزش داراییها را عنوان کرد.در این پژوهش از فروش به عنوان معیار اصلی اندازه در نظر گرفته شده است.برای اینکه بتوان راحتتر و به صورت ملموس مقایسه بین تاثیر هر یک از متغییرها را بررسی کرد در این پژوهش از میزان تغییر در فروش سالانه نسبت به سال قبل به عنوان معیار اندازه در نظر گرفتهشده است.در واقع این معیار تغییرات اندازه شرکت و تاثیر آن بر ساختار سرمایه را نشان میدهد.برای محاسبه این شاخص از میزان فروش سالانه شرکتها استخراج شده از داده های سازمان بورس و اوراق بهادار استفاده شده است.
-مالیات
قبل از تصویب اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم،برای محاسبه مالیات ابتدا ۱۰ درصد کل درآمد مشمول مالیات ابزاری شرکت وصول و سپس باقیمانده به جدول ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم انتقال و تا ۵۴ درصد مشمول مالیات میشد.علاوه بر این در هنگام تقسیم سود مالیات مضاعف از سهامداران دریافت میشد.این عاملی مخالف با اهداف جذب کننده سرمایه در فعالیتهای بود.در سال ۱۳۸۰ برای رفع این مشکل اصلاحیهای برای این قانون تصویب شد و نرخ مالیات ثابت و۲۵ درصد تعیین شد.البته معافیتهایی در قانون برای شرکتها در نظر گرفته شده است و ممکن است نرخ مالیات مؤثر شرکتها کمتر از این میزان باشد.در این پژوهش برای برآورد نرخ مالیات مؤثر هر شرکت از حاصل تقسیم مالیات بر سود بعد از بهره و مالیات استفاده شده است.در این پزوهش مالیات شرکتها به دلیل متغییر بودن در شرکتهای مختلف به عنوان متغییر شرکتی در نظر گرفته شده است.
-نرخ بهره
در قوانین ایران به دلیل ربوی بودن، بهره غیرقانونی میباشد.جایگزین نرخ بهره در ایران نرخ سود بانکی است.در این پژوهش سود تسهیلات اعطایی به شرکتهای سیمانی به عنوان معیار قرار گرفته است.زیرا شرکتهای سیمانی بر مبنای میزان سود دریافتی توسط بانکها برای اعتبارات اعطایی تصمیمگیری میکنند.سود تسهیلات برای صنایع و بخشهای مختلف اقتصادی متفاوت است.این سود بر اساس گزارشات بانک مرکزی برای شرکتهای سیمانی استخراج شده و در این پژوهش به کار گرفته شده است.
-بازده بازار
برای تعیین بازده بازار از شاخصها استفاده میشود به طوری که کاربرد اصلی و عمده شاخصهامحاسبه بازدهی کل بازار ،یا عناصر مشخصی از بازار در یک دوره معین،و استفاده از نرخهای بازده محاسبه شده به مثابه مبنایی برای قضاوت درباره پرتفوهای مختلف میباشد(راعی و تلنگی،۱۳۸۳). در این پژوهش از شاخص کل برای محاسبه بازده استفاده شده است.برای محاسبه شاخص به صورت سالانه،ابتدا تغییرات روزانه شاخص کل جمع شده است و بر عدد شاخص اول دوره تقسیم شده است.
-تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی(GDP) ، مجموع ارزش کالاها و خدمات نهیی تولید شده ، طی یک دوره در داخل یک کشور است(نظری،۱۳۹۰).باید توجه داشت در تولید ناخالص داخلی بر عکس تولید ناخالص ملی تأکید بر روی تولید داخل مرزهای یک کشور است. در این پژوهش از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی استفاده شده است که از رابطه زیر به دست میآید:
– تورم
نرخ تورم عبارت است از نرخ رشد شاخص قیمتها(نظری،۱۳۹۰). در واقع تورم میزان رشد قیمتها را نشان میدهد.در این پژوهش شاخص بهای تولید کننده مد نظر بوده است. شاخص قیمت تولید کننده متوسط قیمت کالاها و خدماتی است که بنگاه ها به ازای تولید کالا و خدمات دریافت میکنند. بانک مرکزی برای بررسی شاخص بهای تولید کننده دو گروه اصلی و اختصاصی را در نظر میگیرد. در گروه اصلی هشت زیربخش با عنوان کشاورزی و جنگلداری، ماهیگیری، صنعت، هتل و رستوران داری، حمل و نقل و انبارداری، آموزش، مددکاری اجتماعی و سایر فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و شخصی قرار میگیرد. در عین حال این شاخص در سه گروه اختصاصی «کشاورزی، صنعت و خدمات» نیز بررسی می شود.در این پژوهش رشد این شاخص در بخش اختصاصی صنعت مورد بررسی قرار گرفته است. نرخ تورم مورد استفاده در این پژوهش از آمار و اطلاعات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران استخراج شده است.
– نرخ رشد درآمد سرانه
درآمد ملی عبارت است از ، تولید ناخالص ملی منهای استهلاک و خالص مالیاتهای غیر مستقیم(نظری،۱۳۹۰). اگر درآمد ملی را بر جمعیت کشور تقسیم کنیم درآمد سرانه ملی به دست خواهد آمد.در این پژوهش ما از نرخ رشد درآمد ملی سرانه استفاده میکنیم.در واقع دنبال این هستیم که تغییر درامد سرانه چه تغییراتی را در ساختار سرمایه شرکتها ایجاد میکند.درآمد سرانه و میزان رشد آن تا سال ۸۷ توسط بانک مرکزی ارائه میشده است اما متاسفانه این داده از سال ۸۷ به بعد وجود نداشت.برای به دست آوردن این داده از درآمد ملی اعلام شده و جمعیت برآورد شده توسط بانک مرکزی استفاده شده است.
۳-۴جامعه آماری
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد(مومنی، ۱۳۸۱: ۵).
جامعه آماری این تحقیق، کلیه شرکت های سیمانی است که تا تاریخ ۱/۱/۱۳۷۴ در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند و پذیرش این شرکتها تا تاریخ ۳۰/۱۲/۱۳۹۰ ادامه داشته باشد.
بازه زمانی مذکور برای بررسی تأثیر مالیات بر ساختار سرمایه در نظر گرفته شده است،دلیل این امر این است که در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، نرخ ثابتی دارا میباشد.
جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش شامل ۱۱شرکت میشود.
۳-۵روش جمع آوری داده ها
هر پدیدهای از نظر کمی و کیفی ویژگیهایی دارد که آگاهی در مورد این ویژگیها به ماهیت و دستیابی به آن ها وابسته است. این پدیده ها به عنوان متغیر در طول زمان دچار تحول و دگرگونی میگردند. هدف از هر تحقیق اعم از توصیفی یا تبیینی، دستیابی به اطلاعات در مورد این تغییرات است. یافتن پاسخ و راه حل برای مسئله انتخابشده در هر تحقیق، مستلزم دست یافتن به دادههایی است که از طریق آن ها بتوان فرضیه هایی را به عنوان پاسخهای احتمالی و موقتی برای حل مسئله تحقیق مطرحشدهاند را آزمون کرد(خاکی،۱۳۹۰).