همانطور که گفته شد، در هیچیک از پژوهشهای انجام شده مفهوم حاشیه امنیت مورد توجه قرار نگرفته است.
۱-۴ اهداف تحقیق
هدف اساسی از انجام این تحقیق، معرفی مفهوم حاشیه امنیت کارایی و ارائه راه حل هایی جهت اندازه گیری حاشیه امنیت کارایی نسبی و مطلق واحدهای تصمیم گیری است. در این راستا، ابتدا به تشریح و تبیین مفهوم حاشیه امنیت کارایی با توجه به شرایط مختلف پرداخته می شود. سپس راه حلی الگوریتمی[۱] و نهایتاًً ریاضی ارائه می شود که به کمک آن میتوان حاشیه امنیت کارایی واحدها را نسبت به یکدیگر اندازه گرفت. در مرحله بعد، روش اندازه گیری حاشیه امنیت کارایی مطلق واحدها مطرح می شود.
به عنوان مطالعه موردی و اعتبار سنجی مدل مطروحه، رویکرد ارائه شده برای ارزیابی حاشیه امنیت کارایی گروه های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ، به عنوان بزرگترین دانشگاه غیرانتفاعی تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در کشور، که اکثریت گروه های آموزشی مصوب را دارا است، در سال تحصیلی ۱۳۹۰-۱۳۸۹ به کار گرفته می شود.
۱-۵ قلمرو تحقیق
الف) دوره زمانی انجام تحقیق:
برای پیاده سازی رویکرد و مفهوم ارائه شده در این تحقیق، از داده های سال تحصیلی ۱۳۹۰-۱۳۸۹ استفاده شده است.
ب) مکان تحقیق:
برای پیاده سازی رویکرد و مفهوم ارائه شده در این تحقیق، از داده های موجود دانشگاه علم و فرهنگ استفاده شده است.
۱-۶ جامعه آماری
از آنجا که پیاده سازی رویکرد ارائه شده در تحقیق حاضر به عنوان مطالعه موردی برای گروه های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ خواهد بود، جامعه آماری آن را تمام گروه های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ تشکیل میدهد.
۱-۷ نمونه آماری
با توجه به اندازه جامعه آماری، نمونه آماری برابر با جامعه آماری خواهد بود.
۱-۸ تعریف واژه ها و اصطلاحات
الف) واژه ها و اصطلاحات استاندارد:
داده: عاملی است که با ثابت بودن سایر عوامل تولیدی، افزایش آن باعث کاهش کارایی و کاهش آن باعث افزایش کارایی می شود. در این رساله برای این واژه معادل های “ورودی”، “نهاده” و “منبع تولید” نیز به کار رفته است.
ستاده : عاملی است که با ثابت بودن سایر عوامل تولیدی، افزایش آن باعث افزایش کارایی و کاهش آن باعث کاهش کارایی می شود. در این رساله برای این واژه معادل های “خروجی”، “ستانده” و “نتیجه تولید” نیز به کار رفته است.
تابع تولید: تابعی است که بیشترین ستاده ممکن را به ازای هر نهاده در یک سازمان مشخص می‌کند این تابع نشان دهنده مشخصه فنی رابطه ای است که بین داده ها و ستاده ها در فرایند تولید وجود دارد.
تابع تولیدکارا: تابعی است که بیان می کند یک واحد کارا، به ازای هر میزان ورودی، چقدر خروجی باید تولید کند.
کارایی: میزان کارایی یک سازمان بیان می کند که آن سازمان به چه خوبی از منابع خود در جهت تولید نسبت به بهترین عملکرد در یک بازه زمانی خاص استفاده کرده‌است و به صورت نسبت میزان خروجی واقعی به خروجی استاندارد یا خروجی مورد انتظار به ازای ورودی یکسان محاسبه می شود. همچنین میتوان هدف یا خروجی سازمان را ثابت در نظر گرفت و میزان منابع مصرف شده برای دستیابی به خروجی مورد نظر را با میزان منابعی که انتظار میرود برای دستیابی به آن خروجی مصرف شود، مقایسه نمود.
برنامه ریزی ریاضی: شامل مسائل بهینه سازی (کمینه یا بیشینه کردن یک تابع هدف) با تعدادی محدودیت است. اگر محدودیتها و تابع هدف خطی باشند، آن را برنامه ریزی خطی، و در غیر اینصورت برنامه ریزی غیرخطی مینامند.
تحلیل پوششی داده ها: روشی برای سنجش کارایی واحدهای تصمیم گیری است که همگی انواع یکسانی از ورودی و خروجی دارند. در این روش، برای سنجش کارایی یک واحد تولیدی چند
ورودی – چند خروجی، به مجموع موزون ورودی ها و مجموع موزون خروجیها توجه شده است؛ اما مقادیر از پیش تعیین شده ای برای وزن ها وجود ندارد و در واقع کاری که مدل انجام میدهد تعیین وزن ها برای ورودی ها و خروجی ها است به نحوی که حداکثر کارایی ممکن برای واحد مورد نظر به دست آید.
واحد تصمیم گیری: یک واحد تصمیم گیری (DMU)[2]، واحدی با عملکرد مستقل است که تعدادی ورودی را به تعدادی خروجی تبدیل می کند و اندازه گیری کارایی آن مطلوب است.
شعاع پایداری: در تحلیل پوششی داده ها، شعاع پایداری هر واحدی، عددی نامنفی مانند δ است به طوری که اگر خروجی های فعلی آن واحد به میزان δ کم و ورودی هایش به همان اندازه اضافه شود، واحد مورد نظر همچنان کارا باقی بماند اما تغییر بیش از آن، منجر به ناکارا شدن آن واحد گردد.
ب) واژه ها و اصطلاحات جدید:
برخی از واژه ها و اصطلاحات در این رساله با معنای خاصی به کار گرفته شده که به شرح زیر تعریف می‌گردند:
حاشیه امنیت نسبی کارایی: در این تحقیق، حاشیه امنیت کارایی واحد شماره i نسبت به واحد شماره j به صورت «حداکثر میزان افزایش خروجی واحد شماره j به طوری که کارایی واحد شماره i کاهش نیابد» تعریف شده، واحد i واحد تحت بررسی و واحد j واحد محک سنجش نام گذاری شده است. بدیهی است که حاشیه امنیت کارایی یک واحد نسبت به خودش غیر قابل تعریف است یعنی همواره
i ≠ j است.
حاشیه امنیت مطلق کارایی: در این تحقیق، حاشیه امنیت مطلق برای یک واحد تصمیم گیری به صورت کمینه حاشیههای امنیت نسبی آن واحد به سایر واحدها تعریف شده است.
استراتژی مشابه: منظور از استراتژی مشابه بین دو واحد، آن است که به ازای ورودی یکسان، نسبت خروجیها در هر دو واحد یکسان بوده و یا به ازای خروجی یکسان، نسبت ورودی ها در هر دو واحد برابر باشد. در واقع نقاط متناظر دو واحد با استراتژی مشابه، شعاع حامل یکسان دارند.
واحد تحت بررسی: واحد تصمیم گیری است که حاشیه امنیت کارایی آن سنجیده می شود.
واحد مورد مقایسه ( واحد محک سنجش) : واحد تصمیم گیری است که حاشیه امنیت کارایی واحد تحت بررسی نسبت به آن سنجیده می شود. در واقع واحد بهبود دهنده عملکرد است.
