1. . البته باید توجه داشت که بخشی از مقررات و هنجارهای حقوق بشری مربوط به عرف و بخشی مربوط به معاهدات است. اما بخشی نیز از این منابع فراتر رفته­اند و به مرحله قواعد آمره رسیده ­اند و در این مرحله دیگر نیازی به عرف و معاهده برای اثبات آن نیست و این قواعد فراگیر و عام شمول هستند ↑

. تفاوت های حق شرط با اعلامیه تفسیری عبارت است از:الف) اعلامیه تفسیری عمدتاًً خصیصه سیاسی دارد در حالی که حق شرط خصیصه حقوقی دارد.ب) اعلامیه تفسیری فاقد الزام حقوقی برای سایر کشورها است ولی حق شرط می ­تواند الزام حقوقی سایر کشورها را در پی داشته باشد.

ج) اعلامیه تفسیری به قصد تعریف، تفسیر و بیان مقصود مقررات یک معاهده صادر می­ شود، در حالی که حق شرط مقررات یک معاهده را تعدیل یا تغییر می­دهد. (برای مطالعه بیشتر ر.ک: ضیائی بیگدلی، محمد رضا، حقوق معاهدات بین ­المللی … ص۹۵) ↑

. برای مطالعه بیشتر به آدرس ذیل مراجعه شود:http://untreaty.un.org/ilc/sessions/63/63 docs.htmیا

http://daccess-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N11/234/80/PDF ↑